.svg)
مزوتراپی
ریزش مو یکی از شایع ترین مشکلات پوست و مو در دنیا است. دلایل این مشکل متنوع هستند، گاهی از مسائل ژنتیکی نشأت می‌گیرند و گاهی هم ناشی از بیماری‌ها و اختلالات مختلف‌اند. مزوتراپی یکی از روش‌های درمانی موضعی پوست است که کاربردهای متنوعی دارد که می‌تواند همراه با دیگر درمان‌های ریزش مو یا به تنهایی استفاده شده و تاثیرات بسیار خوبی داشته باشد. روشی معروف در سطح جهانی که می‌تواند به درمان کم آبی پوست، چین و چروک‌های سطحی، سلولیت و ریزش مو کمک کند.
مزوتراپی چیست؟
مزوتراپی یکی از روش‌های درمانی و زیبایی پوستی است و طیف وسیعی از درمان‌های تزریقی با حداقل تهاجم را شامل می‌شود. در این روش مواد ویژه‌ای دارای خاصیت درمانی با توجه به مشکل شما تعیین و به زیر پوست تزریق می‌شوند. مواردی همچون عصاره‌های گیاهی، ویتامین‌ها و آنزیم‌ها، داروها و هورمون‌ها از جمله مواردی هستند که در طی مزوتراپی به صورت موضعی به درون پوست تزریق می‌شوند.
بررسی واژه مزوتراپی و معنی آن
معنی اصلی واژه‌ی «مزو» یا «Meso» به سلول‌های بنیادی دوران جنینی باز می‌گردد. زمانی که هنوز بدن انسان شکل نگرفته و جنین در حد چند هزار سلول است، سه لایه‌ی از سلول‌های بنیادی شکل می‌گیرند. اکتودرم، مزودرم و اندودرم نام این سه لایه است که هر کدام بعداً بخش‌های مختلف بدن را می‌سازند. مثلاً در مورد پوست، سلول‌های بنیادی اکتودرمی، سطح بیرونی پوست (۵ لایه اول پوست) یا اپی‌درم را می‌سازند و سلول‌های بنیادی مزودرمی، درم یا لایه‌ی میانی پوست را تشکیل می‌دهند. پس در مزوتراپی، هدف ما تزریق دارو به لایه‌ی میانی پوست یا همان درم است که توسط سلول‌های بنیادی مزودرمی ساخته شده است. حال اگر بخواهیم این موضوع را از جهات دیگری نیز بررسی کنیم به نتیجه گیری زیر خواهیم رسید:
واژه مزوتراپی از دو بخش «مزو» و «تراپی» تشکیل شده است. مزو (Meso) در زبان لاتین به معنی «میانی» بوده و تراپی (Therapy) هم به معنی «درمان» است. همانطور که از اسم این روش برمی‌آید، در مزوتراپی لایه‌ی میانی پوست را درمان می‌کنیم.
بخشی از پوست که ما می‌بینیم، همان لایه‌ی اپی‌درم است که کمتر از یک میلی‌متر ضخامت داشته و سطح آن با سلول‌های مرده پوشیده شده است. سلول‌های اپی‌درم مدام در حال تقسیم‌اند و جایگزین سلول‌های مرده‌ای می‌شوند که به تدریج از روی پوست ما می‌ریزند.
درم یا لایه‌ی میانی، از بافت پیوندی تشکیل شده که شامل رشته‌های کلاژن، رشته‌های الاستین و هیالورونیک اسید است. این بخش باعث انعطاف پذیری پوست شده و حاوی انواع و اقسام ساختارهای مهم پوستی است. یکی از این ساختارها، فولیکول مو است. فولیکول شامل ۲۰ نوع سلول مختلف است که یک یا چند پیاز مو را در بر می‌گیرد. پیاز مو هم محلی است که تارهای موی ما ساخته می‌شوند، رشد می‌کنند و از سطح پوست بیرون می‌آیند. بخشی از تار مو که ما می‌بینیم، ساقه‌ی مو نام دارد.
در مزوتراپی مو با استفاده از سرنگ، داروها و ترکیبات خاصی به لایه‌ی درم تزریق می‌شود. چون پیاز مو در این لایه قرار دارد و اگر بخواهیم به شکلی موثر ترکیبات ترمیم‌کننده را به آن برسانیم، باید آن‌ها را مستقیماً به این لایه بفرستیم. داروهای موضعی معمولاً نمی‌توانند به خوبی از اپی درم عبور کنند؛ لذا تاثیر کمتری نسبت به مزوتراپی مو دارند. در نهایت اما عبارت مزوتراپی در هر صورت یک معنی می‌دهند: درمان لایه‌ی میانی پوست
تاریخچه مزوتراپی
این روش درمانی سابقه‌ی زیادی در پزشکی سنتی و مدرن دارد. اولین استفاده‌ها از این روش به قرن ۱۲ میلادی و کشور فرانسه باز می‌گردد. در آن سال‌ها آمبروز پاره (پزشک دربار فرانسه) با استفاده از سوزن، سوراخ‌هایی روی پوست ایجاد می‌کرد و داروهای گیاهی را روی سوراخ‌ها می‌ریخت تا بهتر جذب پوست شوند.
مزوتراپی به شکل امروزی و مدرن توسط پزشک فرانسوی دیگری در سال ۱۹۵۲ معرفی شد. دکتر میچل پیستور برای درمان بیماری آسم تزریق وریدی دارویی به نام پروکائین را تجویز می‌کرد. وی بعد از مدتی دید که ریزش موی برخی بیماران بهبود یافته است. دکتر پیستور برای درمان ریزش موی برخی از بیماران، پروکائین را به صورت زیر پوستی تزریق می‌کرد. وی نهایتاً در سال ۱۹۷۶ نام روش ابداعی خود را «مزوتراپی» گذاشت.
اثرات و فواید مزوتراپی
مزوتراپی بر هر سه لایه پوست اثر می‌گذارد. اثرات درمانی این روش بر روپوست، لایه‌ی میانی و همچنین بافت‌های پیوندی زیرین پوست مشاهده می‌شود. همین مسئله باعث شده که کاربردهای متنوعی داشته باشد و برای درمان ریزش مو، سلولیت و موارد دیگر موثر باشد.
فواید مزوتراپی را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد، یکی فواید ناشی از مواد تزریق شده به پوست و دیگری تاثیر سوراخ‌های بسیار ریز ایجاد شده توسط سوزن. شرح توضیحات مورد دوم به صورت زیر است:
ریزآسیب‌های مفید
یکی از فواید بسیار جالب مزوتراپی، اثری است که ریزآسیب‌های ایجاد شده توسط سوزن‌های نازک مورد استفاده در این روش بر پوست می‌گذارند. سوزن تا عمق متوسط در پوست فرو می‌رود و آسیبی جزئی به آن وارد می‌کند. این آسیب باعث می‌شود که فرآیندهای ترمیمی پوست فعال شوند.
با فعال شدن فرآیندهای ترمیمی پوست، سلول‌های پوستی سالم شروع به ساخت و ترشح کلاژن، فاکتورهای رشد، پروتئین‌های بین بافتی و مواد دیگر می‌کنند. رگ‌های خونی جدیدی شکل می‌رد و سلول‌های بنیادی به سمت نواحی آسیب دیده حرکت می‌کنند.
مواردی که در بالا توضیح دادیم به جوان سازی پوست و درمان مشکلاتی مثل ریزش مو کمک می‌کنند. بخش عمده‌ای از اثرات درمانی این روش به خاطر همین آسیب‌های جزئی و کنترل شده است.
دارورسانی، آبرسانی و تغذیه
همانطور که مطرح شد در جریان مزوتراپی موادی به درون پوست تزریق می‌شوند. محلول تزریق شده در این روش را اصطلاحاً کوکتل می‌نامند. فرمول کوکتل بسته به نیاز شما تعیین می‌شود. مثلاً برای درمان ریزش مو، کوکتل مزوتراپی را به شکلی ترکیب می‌کنند که حاوی داروهای ضد ریزش و مواد غذا رسان به فولیکول‌های مو باشد.
کاربردهای درمانی مزوتراپی
مزوتراپی نوعی تزریق زیرجلدی یا زیرپوستی است که بسته به نوع داروها و مواد استفاده شده در آن می‌تواند کاربردهای مختلفی داشته باشد. از جمله کاربردهای مزوتراپی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان سلولیت
- از بین بردن چربی‌های موضعی
- درمان چربی پلک و لیپوم
- جلوگیری از ریزش مو و درمان آلوپسی
- جوانسازی پوست (برطرف کردن چین و چروک‌ها، سفت کردن پوست و لیفت)
- درمان لک‌های پوستی
- اصلاح انحناهای سطحی (کانتور) بدن
- برطرف کردن جای زخم و اسکار
از دیگر مزایای مزوتراپی می شود به موارد زیر اشاره کرد:
- هزینه مناسب نسبت به تاثیرات درمانی
- روشی کم‌تهاجمی و بدون جراحی
- بدون نیاز به بیهوشی و بدون درد
- دوره‌ی ریکاوری کوتاه و بدون نیاز به مراقبت‌های خاص بعد از درمان
- عوارض جانبی و خطرات محدود
عوارض جانبی و خطرات مزوتراپی
در مزوتراپی به علت این که دارو به شکل موضعی و دقیقاً در محل دچار مشکل تزریق می‌شود، عوارض جانبی نادر و محدود هستند. برخی عوارضی که تا کنون گزارش شده‌اند عبارت‌اند از:
واکنش آلرژیک یا حساسیت به داروها و مواد تزریق شده به پوست – حساسیت‌ها ممکن است بلافاصله یا بعد از مدتی نمایان شوند. معمولاً خفیف بوده و نادر هستند.
یکی از مواد استفاده شده در مزوتراپی به اسم لیستین گاهی باعث التهاب و ورم موضعی می‌شود.
عفونت‌های پوستی -این عارضه بیشتر ناشی از خطای کادر درمانی و گاهی به دلیل عدم رعایت مراقبت‌های بعد از درمان توسط بیمار است.
ظاهر شدن لکه‌های تیره یا روشن در محل تزریقات
کبودی و خون مردگی در محل تحت درمان
ایجاد زخم، اسکار یا بدشکلی در محل تحت درمان
التهاب بافت چربی زیرپوستی
تقریباً همه‌ی این عوارض و خطرات نادر هستند و تنها التهاب است که ممکن است در برخی از بیماران به شکل موقتی ایجاد شود.
آیا mesotherapy درد دارد؟
خیر؛ مزوتراپی معمولاً باعث درد نمی‌شود. هم سوزن‌های دستگاه مخصوص آن (مزوگان) بسیار نازک هستند و هم در محلول تزریقی از داروهای بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. در صورتی که با سوزن مشکل داشته باشید، اجرای مزوتراپی بدون سوزن نیز ممکن است ولی در مقایسه با روش اصلی، اثرات ضعیف‌تری دارد.
مراقبت‌های قبل و بعد از مزوتراپی چگونه است؟
این روش درمانی نیازی به مراقبت‌های خاص ندارد و می‌توانید بلافاصله بعد از درمان به کارهای روزمره مشغول شوید. سایر مراقبت‌ها شامل توصیه‌های عمومی است که در مورد بیشتر روش‌های درمانی پوست و مو باید رعایت کنید:
شب قبل یا صبح روزی که قرار است به کلینیک مراجعه کنید، سر خود را بشویید. (برای مزوتراپی موی سر)
چند روز قبل از جلسه‌ی درمانی نباید داروهایی مانند آسپرین و ایبوپروفن مصرف کنید. اگر از داروهای ضد انعقادی یا رقیق کننده خون استفاده می‌کنید، حتما به پزشک کلینیک اطلاع دهید تا در مورد مصرف آن‌ها راهنمایی‌تان کنند.
حداقل تا ۲۴ ساعت قبل و بعد از درمان از داروهای مراقبت مو، داروهای ضد ریزش، محصولات حالت دهنده، مواد آرایشی، کراتینه و … استفاده نکنید.
تا ۸ ساعت بعد از مزوتراپی سر خود را نشویید و دوش نگیرید. از روز سوم می‌توانید حمام بروید. در هفته‌ی اول بیش از ۱۵ دقیقه در حمام نمانید و از آب گرم استفاده نکنید. این موارد می‌توانند باعث کبودی شوند.
تا دو روز بعد از جلسه‌ی درمانی ورزش نکنید. ورزش باعث تعریق و خروج محلول مزوتراپی از پوست می‌شود.
آب و مایعات فراوان بنوشید.
اگر در پوست خود برآمدگی‌هایی مشاهده کردید، احتمالاً به این معنی است که نسبت به محلول مزوتراپی حساسیت داشته‌اید. در این صورت با کلینیک تماس بگیرید.
تا ۲۴ ساعت از مصرف داروهای ضد التهابی (مثل آسپیرین و ایبوپروفن) و ویتامین E خودداری کنید. مصرف استامینوفن بلامانع است.
کاربردهای mesotherapy
کاربردهای مزوتراپی به مرور زمان با بهبود ترکیب محلول‌های تزریقی و همچنین سیستم تزریق بیشتر شدند. امروزه برای مزوتراپی از دستگاه نیمه‌اتوماتیکی استفاده می‌کنیم که مزوگان نام دارد. به بیان ساده در تمامی کاربردهای مزوتراپی هدف ما یک چیز است: وارد کردن موادی به پوست که باعث می‌شوند سلول‌ها به بهترین شکل ممکن فعالیت کنند. برخی از کاربردهای این روش شامل موارد زیر است:
درمان پیگمنتیشن (لکه‌ها) و اسکارها
می‌توان کوکتل مزوتراپی را به شکلی تهیه کرد که باعث کاهش لکه‌های پوستی شود. لکه‌های پوستی ناشی از فعالیت سلول‌های پوستی خاصی به نام ملانوسیت‌ها هستند. برخی مواد موجود در سرم مزوتراپی می‌توانند فعالیت ملانوسیت‌ها را کنترل کنند. به همین خاطر می‌توان از مزوتراپی برای بهبود برخی از لکه‌های ناشی از آفتاب و ملاسما استفاده کرد.
از مزوتراپی می‌توان برای محو کردن جای زخم و آثار به جا مانده از آکنه‌ها نیز استفاده کرد. به ویژه اگر جای آکنه به شکل فرورفتگی پوستی در آمده باشد. هیالورونیک اسید استفاده شده در کوکتل به پوست حجم می‌دهد و سایر آنتی‌اکسیدان‌ها و آمینواسیدها با اثرات ضدالتهابی خود، پوست را تحریک می‌کنند که خودش را ترمیم کند.
درمان ریزش مو
یکی از کاربردهای جدیدتر مزوتراپی برای بهبود ریزش مو و تحریک رشد دوباره‌ی موها است. از این روش می‌توان به عنوان درمان پشتیبان یا مکمل برای آلوپسی آندروژنی (ریزش مو با الگوی زنانه و مردانه)، تلوژن افلوویوم (ریزش مو ناشی از استرس)، مشکلات ساقه مو، ریزش مو سکه‌ای و افزایش سرعت رشد موها استفاده کرد.
مزوتراپی برای بهبود ریزش مو سه کار مهم انجام می‌دهد:
بهبود خونرسانی و تحریک سلول‌های پوستی برای تولید فاکتورهای رشد و ترمیم با ایجاد آسیب‌های کوچک
غذارسانی به فولیکول‌های مو با تزریق ویتامین‌ها و مواد مغذی
رساندن داروهای ضد ریزش مو به شکل مستقیم به فولکیول‌ها
معمولاً انواعی از ریزش مو که در بالا گفتیم به خوبی به مزوتراپی جواب می‌دهند. منتها برای بهبود ریزش و رشد دوباره‌ی موها باید چند جلسه‌ی درمانی را طی کنید. بعد از آن هم بهتر است با فواصل بیشتر جلساتی داشته باشید تا اثرات مزوتراپی تثبیت شود.
درمان سلولیت
گاهی از مزوتراپی به عنوان روشی برای کاهش وزن و از بین بردن چربی‌های بدن یاد می‌شوند. واقعیت این است که این روش می‌وتواند چربی‌های اضافی زیر پوست را کاهش داده و باعث سفت شدن پوست شل شود، اما نباید انتظار معجزه از آن داشته باشید.
ذخایر چربی در سلولیت و نواحی خاص مثل چانه و زیر فک به شکلی هستند که می‌توانیم با تزریق آنزیم‌های خاص تجزیه‌شان کنیم تا به مرور زمان از آن محل حذف شوند. آنزیم‌هایی که به این ذخایر چربی به صورت موضعی تزریق می‌کنیم غشای سلول‌های چربی را باز کرده و باعث آزادسازی چربی‌ها می‌شوند. چربی‌های آزاد شده توسط سیستم لنفاوی جمع‌آوری شده و دفع می‌شوند.
در نظر داشته باشید مزوتراپی در مقایسه با لیپوساکشن یک روش کم‌تهاجمی جایگزین برای حذف چربی‌های اضافی است. در لیپوساکشن بافت چربی موجود در شکم، ران‌ها و پشت برای همیشه از بدن خارج می‌شوند. این کار با استفاده از یک لوله پلاستیکی و ایجاد یک برش باریک روی پوست صورت می‌گیرد. سپس دستگاه مکنده چربی‌های بدن را بیرون می‌کشد. لیپوساکشن تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود.
با وجود این که لیپوساکشن روشی موثر و دائمی برای از بین بردن چربی‌ها به شمار می‌آید، دوره‌ی نقاهت یا ریکاوری‌اش ممکن است تا ۶ هفته طول بکشد. همچنین خطرات زیادی هم دارد؛ مثل آسیب به عروق خونی و اعصاب، کانتور نامناسب، سوختگی و عفونت. قیمت لیپوساکشن نیز چندبرابر مزوتراپی است.
به طور کلی مزوتراپی برای حذف چربی‌های موضعی به شکلی که لیپوساکشن آن را انجام می‌دهد، مناسب نیست. البته روشی به نام «لیپولیز تزریقی» وجود دارد که معمولاً با مزوتراپی اشتباه گرفته می‌شود. در لیپولیز تزریقی موادی مانند فسفاتیدیل کولین و دئوکسی‌کولات به چربی زیر پوستی تزریق می‌شود تا بافت چربی شکسته و حذف شود.
پس مزوتراپی برای رفع سلولیت و ذخایر کوچک چربی موثر است ولی نمی‌تواند در حد لیپوساکشن عمل کند. از لیپولیز تزریقی می‌توان به جای لیپوساکشن استفاده کرد که مشابه مزوتراپی است.
کاندیدای مناسب مزوتراپی مو
به جز آلوپسی آندروژنی، انواع دیگری از ریزش مو هم وجود دارد که از مزوتراپی مو می‌توان برای درمان آن‌ها استفاده کرد. اگر به هر یک از انواع آلوپسی‌های زیر مبتلا هستید، مزوتراپی روش درمانی مناسبی برای شماست.
تلوژن افلوویوم و ریزش موی ناشی از استرس: این دو اختلال معمولاً زمانی رخ می‌دهند که بدن شما دچار استرس فیزیکی یا روانی می‌شود. مزوتراپی مو درمان بسیار خوبی برای این دو شکل ریزش مو است. مثلاً ریزش موی بعد از بارداری که به دلیل تلوژن افلوویوم رخ می‌دهد، به شکلی موثر با مزوتراپی قابل درمان است.
مشکلات ساقه‌ی مو: اگر ساقه‌ی موی شما به دلایلی آسیب دیده است، مزوتراپی برای شما مفید است. یکی از اثرات این روش، افزایش رشد موها و همچنین حفظ سلامت فولیکول‌های مو است.
آلوپسی آره‌آتا (ریزش موی سکه‌ای): مزوتراپی در برخی از افرادی که از آلوپسی آره‌آتا رنج می‌برند، بسیار موثر است. اگر ریزش مو سکه ای دارید و شرایطتان حاد نیست، احتمالاً کاندیدای مناسبی برای مزوتراپی مو هستید.
کاهش سرعت رشد: اگر به هر دلیلی سرعت رشد موهای شما کم شده، مزوتراپی مو می‌تواند درمان موثری باشد.
مزوتراپی برای چه کسانی جواب نمی‌دهد؟
افرادی که از ریزش موی ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای (مثل سفلیس) رنج می‌برند.
افرادی که به بیماری‌های دیابت، هپاتیت، هموفیلی، ایدز و … دچار هستند.
اگر علت ریزش مو مصرف داروهایی خاص مانند داروهای شیمی‌درمانی باشد، باید بعد از اتمام دوره‌ی درمان برای مزوتراپی اقدام کنید.
در مردان بالای ۴۰ سال یا افرادی که از طاسی‌های آندروژنی شدید رنج می‌برند، نتایج کمتری مشاهده می شود.
خانم‌های بالای ۶۰ سال یا افرادی که از طاسی‌های آندروژنی شدید رنج می‌برند.
کسانی که به دلیل مشکلات ژنتیکی، جنس موی خوبی ندارند.
خانم‌های باردار
مواد تشکیل دهنده‌ی محلول تزریقی مزوتراپی
ناگفته نماند به این محلول تزریقی کوکتل گفته مب شود، برخی از موادی که به طور معمول در کوکتل‌های مزوتراپی یافت می‌شوند در زیر فهرست شده‌اند:
داروها:
اتساع دهنده عروق: داروهایی مانند بوفلومدیل که باعث افزایش خونرسانی به ناحیه‌ی تحت درمان می‌شوند. این مواد ایمن و بی‌خطر هستند.
بی‌حسی موضعی: داروهایی مانند لیدوکائین و پروکائین که علاوه بر بی‌حسی، اثرات ضد التهابی نیز دارند.
داروهای هورمونی: این موارد بیشتر در کوکتل‌های مزوتراپی استفاده می‌شوند. داروهایی مثل فیناستراید یا سیپروترون استات با مهار گیرنده‌های هورمونی، اثر هورمون‌های جنسی که باعث ریزش مو می‌شوند را مهار می‌کنند.
کلسی تونین: یکی از هورمون‌های طبیعی بدن که باعث بهبود خونرسانی، تغذیه فولیکولی و تغذیه پوستی می‌شود.
داروهای مغذی: موادی مانند سیلیکون که به طور طبیعی در پوست و موی ما وجود داشته و نقش ساختمانی مهمی دارند
ال-کارنیتین: ماده‌ی تجزیه‌کننده چربی‌ها که برای درمان سلولیت استفاده می‌شود.
ویتامین‌ها:
ویتامین ب ۵: یکی از ویتامین‌های خانواده ب یا B که در تقسیم سلولی و بهبود بافت پوستی نقش مهمی ایفا می‌کند.
بیوتین: اثری مشابه ویتامین ب ۵ دارد. کمبود بیوتین باعث پوسته پوسته شدن و ریزش مو می‌شود. این ویتامین در تنظیم ترشح غدد چربی پوستی نیز موثر است.
ویتامین ث: آنتی اکسیدان مفید و یکی از موادی که تولید کلاژن را تحریک می‌کند.
ویتامین آ: کلاژن سازی را تحریک کرده و دارو رسانی به پوست را بهبود می‌بخشد.
مواد معدنی: عناصری مانند مس، سلنیوم، فسفر، روی (زینک) بر سلامت و شادابی پوست و موی ما موثر هستند.
سایر مواد:
سدیم پیروات: برای بهبود حالت کدر و خسته‌ی پوست، تاثیرات ضدپیری و رفع لکه‌های پوست
گلیکولیک اسید: ماده‌ی سفید کننده برای بهبود اسکارها، لکه‌های تیره و ترک‌های پوستی.
کافئین: در محلول‌های لیپولیتیک استفاده شده و در درمان سلولیت و ریزش مو موثر است.
آیا همه‌ی موادی که گفتیم در mesotherapy استفاده می‌شوند؟
خیر. محلول‌های مزوتراپی بسته به علت استفاده، شرایط شما و همچنین جنسیت متقاضی، تنظیم می‌شوند. مثلاً یکی از پرمصرف‌ترین ترکیب‌ها شامل لیدوکائین، بوفلومدیل (داروی گشاد کننده عروق)، سیلیکون و مولتی‌ویتامین‌ها است. انتخاب مواد تشکیل دهنده و درصد هر کدام در محلول مزوتراپی مو برعهده‌ی پزشک قرار دارد.
در نظر داشته باشید تزریقات مزوتراپی با استفاده از سوزنی مشابه با سوزن انسولین و به صورت دستی یا با استفاده از دستگاهی به نام «مزوگان» صورت می‌گیرد. این که تزریقات به شکلی دستی انجام شوند یا با استفاده از مزوگان، به انتخاب پزشک بستگی دارد و هر دو تکنیک‌های خوبی هستند.